“ไก่ไซ่ง่อน” สุดยอดสายพันธุ์ไก่ชนโครงสร้างแกร่ง

“ไก่เวียดนาม” หรือที่เซียนไก่มักเรียกติดปากว่า “ไก่ไซ่ง่อน” ซึ่งนับเป็นไก่ชนที่มึความโดดเด่นอีกสายพันธุ์หนึ่งของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นี้ มีถิ่นกำเนิดแถบลุ่มแม่น้ำโขงตอนกลาง ได้แก่ ประเทศลาว กัมพูชา และเวียดนาม ลักษณะสายพันธุ์ที่เด่นชัดที่สุดส่วนใหญ่เหลือน้อยลงมาก เพราะในประเทศลาวและกัมพูชาได้ผสมข้ามสายพันธุ์อื่น ๆ จนกลายพันธุ์ไปหมดแล้ว อีกประการหนึ่งประชาชนในประเทศลาวและประเทศกัมพูชาไม่ค่อยมีความรู้ทางด้านวิชาการ ไม่มีการทำวัคซียนทำให้ไก่ป่วยตายไป  ดังนั้น ปัจจัยหลายอย่างนี้เองที่ทำให้ “ไก่ไซ่ง่อน” ในประเทศลาวและประเทศกัมพูชาลดจำนวนลงจนถึงปัจจุบันแทบไม่มีสายพันธุ์แท้อยู่เลย

ปัจจุบันไก่ชนสายพันธุ์เวียดนาม หรือ ไก่ไซ่ง่อน  เป็นที่นิยมกันอย่างกว้างขวางในเมืองไทย เพราะมีโครงสร้างใหญ่ ทนต่อการเป็นโรค เลี้ยงง่าย โตเร็ว มีความแข็งแรงที่มีควาทรหดอดทน  อึดของไก่ไซ่ง่อนนั้นเอง  ซึ่งลักษณะที่สามารถบ่งบอกได้ชัดเจนว่า นี่คือไก่ไซ่ง่อน คือ บริเวณคอที่ไม่ค่อยมีขน นับเป้นไก่ชนอีกสายพันธุ์หนึ่งที่มีความเป็นเลิศด้านการต่อสู้ ผู้เลี้ยงของไทยส่วนใหญ่จึงนำมาเลี้ยงเพื่อออกชน รวมมทั้งใช้เป็นพ่อพันธุ์  เพื่อพัฒนาสายพันธุ์ไก่ของตัวเองด้วย

ประเทศเวียดนามได้แบ่งไก่ไซ่ง่อนสายพันธ์แท้ออกเป็น 2 สายพันธ์ ได้แก่

1. “ไก่แข้ง” คือ มีลำตัวขนาดใหญ่กล้ามเนื้อขาแข็งแรง กระดูกใหญ่ หนังนา มีความอดทนสูง ชั้นเชิงดี ลูกตีหนักหน่วงและรุนแรง ตีซอกคอ ทุบหลัง ตีตัว มักจะใช้แข้งเป็นอาวุธในการตีเป็นส่วนใหญ่  ซึ่งจะมีลักษณะพิเศษ มีขนน้อย บาง ขนจะหักออกง่าย หนังหนา กระดูกป้องคอใหญ่และถี่ ลำคอยาว ขอบตาลึก โคนปากแข็งแรง แข้งใหญ่ อุ้งเท้าหนา ปั้นขาใหญ่ เป็นไก่ที่กำลังดี ตีแรง มีความอดทนสูงแต่มักเป็นกี่ที่เคลื่อนไหวช้า

2. “ไก่เดือย” เป็นไก่ที่มีขนาดเล็กขนปกคลุมทั่วทั้งตัว สีขนเป็นเงางาม มีความไวมีความปราดเปรียวสูง ชั้นเชิงดีเยี่ยมและสาดแข้งเปล่าที่แม่นยำ จะใช้เดือยเป็นอาวุธจะตีแผลเป็นส่วนใหญ่ เช่น  ตีบ้องหู ตีวงแดง ตีหน้าคอหน้าคาง ลักษณะเดือยแหลมยาว แววตาดุดันเฉียบแหลม

สีของไก่ไซ่ง่อน

ไก่ไซ่ง่อนมีสีที่มากมาย หลายหลายสีคล้ายกับไก่ไทย มีทั้งสีด่าง สีแดง สีขาว สีเทา สีขาวเหลือง เซียนไก่ชาวเวียดนามจะแยกสีของไก่เพื่อนำมาตั้งชื่อของไก่แต่ละตัว ไก่ไซ่ง่อนบางตัวอาจมีสีคล้ายกับไก่พม่าก็มี ไก่แต่ละสีมีความเก่งมากน้อยต่างกัน ประสบการณ์ในการดูลักษณะจะทำให้มีความแน่นอนมากขึ้น ซึ่งไก่ไซ่ง่อนนั้นมีหลายสี ดังนี้

1. “ไก่ไซ่ง่อนเบญจรงค์”  มีพื้นตัวรวมทั้งสร้อยคอและสร้อยหลังห้าสีในตัวไก่ ถ้ามีสีเหลืองทองจะถือว่าดีที่สุดถือว่าเป็นที่มีสกุลสูง

2. “ไก่ไซ่ง่อนสีแดงดำ”  พื้นตัวดำแต่มีสีเขียวแซม แข้งดำปากดำจถือว่าดี จิตใจแข็งแกร่งมั่นคง

3. “ไก่ไซ่ง่อนเทา”  มีสร้อยคอสร้อยหลังและหางสีเทาหมดทั้งตัว เป็นไก่ทีามีสกุลรองลงมาจากสีดำและเบญจรงค์

4. “ไก่ไซ่ง่อนดำ”  มีสร้อยคอสร้อยหลังและหางสีดำหมดทั้งตัว ถือว่าเป็นไก่ที่มีสกุลสูงที่สุดของเวียดนาม เป็นไก่ที่มีควาทรหด  อดทนเป็นเลิศ

5. “ไก่ไซ่ง่อนเขียว”  สีตัวเขียวอ่อนคล้ายต้นกล้วย  มีหางดำ

6. “ไก่ไซ่ง่อนสีแดง” มีสีแดงปนดำ  คล้ายกับไก่ไซ่ง่อนทางภาคอีสาย เป็นไก่ที่มีความเชื่องช้าง

7. “ไก่ไซ่ง่อนสีขาว” พื้นตัวจะมีสีขาวหรือมีแซมบ้างเล็กน้อย เป็นไก่ที่มีเชิงชนที่ดี ชาวเวียดนามนิยิมเลี้ยงกันมาก

8. “ไก่ไซ่ง่อนสีเทา” พื้นตัวจะมีสีเทาและแซมด้วยสีดำทั้งตัว เป็นไก่ที่มีเชิงชนที่พอใช้ จิตใจดี

9. “ไก่ไซ่ง่อนสีด่าง” มีสีต่างๆ หลายสี แต่มีสีไม่ครบทั้ง 5 สี เหมือนไก่ไซ่ง่อนเบญจรงค์ ถือเป้นไก่สีเลา ส่วนใหญ่จะหาเก่งได้น้อยมีเพียงบางตัวเท่านั้นที่เก่ง

10. “ไก่ไซ่ง่อนสีเยียร์”  พื้นตัวมีสีเหมือนตัวเมีย มีแซมหรือสีพื้นเดี่ยว ๆ ตามสายพันธุ์ เป้นไก่ที่มีเชิงชนที่ใช้ได้ แต่จิตใจไม่ดี ไม่นิยมเลี้ยงกันมาก

การคัดเลือก “ไก่ไซ่ง่อน”

ลักษณะไก่ไซ่ง่อนตัวเก่งมีแววเก่งกาจ และน่าจะมีอนาคตไกล เซียนไก่จะมองออกแม้ว่าไก่ตัวนั้นจะอยู่ในฝูงไก่ ซึ่งลักษณะที่โดดเด่นของมัน มีผู้รู้ได้บอกเทคนิคและวิธีสังเกต โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

มีแววตาดุดัน ขอบคิ้วหนาชัดเจน มองดูแล้วน่าเกรงขาม เวลาขันเสียงจะกังวาน และมักจะตีปีก ขันบ่อย ๆ ไม่ชอบอยู่ในฝูงรวมกับตัวอื่น แยกออกหากินเพียงลำพัน หากมีสิ่งผิดปกติที่ทำให้ตกใจ เมื่อหายตกใจแล้วไก่ตัวนั้นจะเดินกำนิ้ว ยกขาขึ้นสูงพอใกล้พื้นดินนิ้วก็จะกางออก บ่งบอกได้ว่าเป็นไก่ที่มีความฉลาด

เมื่อผู้เลี้ยงให้อาหารจะไม่เป็นไก่ที่ตะกละ ไม่ผลีผลามจะเข้ามาช้า ๆ เพื่อระวังตัวเวลาก้มจิกกินข้าว ลำตัวไก่จนถึงคอจะขนานกับพื้น และจะไม่คุ้ยเขี่ยข้าวให้กระจาย

ใบหน้าของไก่ไม่สั้นไม่ยามเกินไป กระโหลกหนา กระบาลหัวกว้าง กระดูกคอใหญ่ ป้องคอถี่ กล้ามเนื้อคอใหญ่ ปากใหญ่ มีร่องน้ำทั้ง 2  ข้าง โคนปากหนา แข็งแรงไม่หักง่าย ลำตัวจับดูแล้วกระดูกใหญ่ มองดูด้านหลังจะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ปีก สนับปีกหนา ปั้นขาใหญ่เกล็ดแข้งเรียงเป็นระเบียบ หน้าอกหนา นิ้วยาวไม่เรียวหรืออ้วนจนเกินไป กระปุกหางใหญ่กระชัย กระดูกบั้นท้ายหรือกระดูกตะเกียบแข็ง ชิด ท้องแข้งอิ่ม กลม ฐานเดือยกว้าง ใหญ่ อุ้งเท้าบาง ที่สำคัญต้องเป็นไก่ที่มีรูปร่างสมส่วน มีความกระฉับกระเฉง กระปรี้กระเปร่าอยู่ตลอดเวลา ไก่ไซ่ง่อนลักษณะนี้เป้นไก่ที่มีร่างกายแข็งแรงเลี้ยงง่าย เลี้ยงไม่กี่วันก็สามารถออกชนได้

จุดเด่นของไก่ไซ่ง่อน

1. ลักษณะภายนอก  ปากหนาใหญ่ แข็งแรง กล้ามเนื้อกรามแข็งแรง เวลาจิกทำให้คู่ต่อสู้เกิดบาดแผลที่มีผิวหนังได้ง่าย  แม้เวลากระชวก (กัด) ปากกับคู่ต่อสู้ ไก่ไซ่ง่อนจะได้เปรียบเสมอด้านความแข็งแรง ส่วนผิวหนังหนาจะทำให้คู่ต่อสู้ตีให้ฉีกขาดเป็นไปได้ยาก เนื่องจากความหนาของหนังจึงไม่ทำำให้ด้านหัวของไก่ไซ่ง่อนแตก การที่มีหนังหนายิ่งได้เปรียบคู่ต่อสู้มากขึ้น เพราะกติกาการชนไก่ของเมืองไทย (ยกเว้นภาคใต้) ใช้กติกาแบบพันเดือยคู่ต่อสู้ถ้าไม่เก่งจริงเอาชนะไก่ไซ่ง่อนได้ยาก

2. มีกระดูกใหญ่ แข็งแรง บ่งบอกถึงความอดทนที่ดีเยี่ยม ทำให้ยืนระยะที่ยาวนานได้มากกว่าไก่สายพันธ์อื่นๆ

3. กล้ามเนื้อยไม่ว่าจะเป็นปั้นขา หน้าอก และคอจะใหญ่เนื้อจะแน่นแข็งแรงและเส้นเอ็นส่วนต่างๆ จะยืดหยุ่นได้ดี นั้นหมายถึงว่ามีความอดทนูง

4. ส่วนมากไก่ไซ่ง่อนมีปอดใหย่ ระบบการหมุนเวียนของเลือดรวมทั้งหัวใจเต้นดีมาก ทำให้การออกกำลังเป็นไปได้นาน ถ้ามีน้ำเลี้ยงดีจะทำให้การฟื้นตัวจากการต่อสู้และหายเหนื่อยได้เร็วมากขึ้น จึงทำให้ไก่ไซ่ง่อนมีความเป็นทรหดอดทนเป็นเลิศ

5. เป็นไก่ที่มีขนาดใหญ่ เหมาะสำหรับที่จะนำไปเป็นพ่อพันธ์ุ ไม่ว่าจะเป็นการผสมข้ามพันธุ์กับไก่สายพันธุ์อื่น เพื่อเป็นการพัฒนาสายพันธุ์ให้ดีขึ้นต่อไป

จุดด้อยของไก่ไซ่ง่อน

1. ไก่ไซ่ง่อนส่วนมากจะมีขนน้อย ขนขึ้นช้า ทำให้แพ้อากาศเป็นหวัดได้ง่าย วิธีแก้ไขผู้เลี้ยงจะต้องเลี้ยงในพื้นดินที่แห้ง มีหลังคาบังฝน กางมุ้งให้เพื่อกันยุง ให้อาหารและหญ้ากินอยู่เสมอ ให้วิตามินที่ผสมในน้ำให้กินบ่อย ๆ ถ้าจะให้ดีควรนำไปผสมข้ามพันธุ์กับไก่ที่มีขนทั่วตัวอย่างไก่ไทย หรือไก่พม่า เมื่อได้ลูกไก่ลูกผสมก็จะมีขนมากขึ้น

2. ส่วนมากไก่ไซ่ง่อนมักจะไม่มีเชิงในการต่อสู้ ไม่สู่คอเมื่อถูกเบียด บดบี้ ขี่ มักจะก้มหัวโชยให้คู่ต่อสู้ตีได้ง่ายบางตัวบางเหล่าจะยืนหัวสูงไม่ยอมลงให้ตีหัว นังเลงไก่ส่วนใหญ่มักจะคัดเลือกไก่ที่ยืนหัวสูง แล้วนำไปผสมผ่าสายเลือดกับไก่ชนที่มีเชิงดี ปากไวตีนไว ลูกเหล่าที่ผสมได้จะดีกว่าสายพันธุ์เดิม

3. เนื่องจากไก่ไซ่ง่อนกระดูกใหญ่ หนังหนา จะทำให้เชื่องช้าในการออกแข้ง จุดนี้เองที่ไก่ไซ่ง่อนเสียเปรียบคู่ต่อสู้

4. หาคู่ชนยาก เพราะมีขนาดใหญ่ ผิวหนังสีแดงสดเป็นมัน ดูแล้วน่าเกรงขาม ทำให้เจ้าของไก่ที่นำไก่มาเปรียบไม่อยากชนด้วย

5. มีความเปรียว ไม่ยอมให้จับง่าย ๆ พร้อมทั้งเดือยของไก่ไซ่ง่อนงอกช้ากว่าไก่สายพันธุ์อื่น ๆ