วันนี้เราจะมารู้จักวิธีการสังเกตประสิทธิภาพการตีของไก่ชนกันว่าต้องสังเกตุอะไรอย่างไรบ้าง ไก่ชนเก่งนั้นต้องสังเกตจากสิ่งต่อไปนี้
1. แรงปะทะ
นับว่าเป็นสิ่งสำคัญที่สุดของการต่อสู้ ไม่ว่านักมวยหรือไก่ชน ย่อมมีผลเหมือนกันทั้งสิ้น การที่แรงปะทะสู้อีกฝ่ายหนึ่งไม่ได้ ก็หมายความว่าเป้นฝ่ายเสียเปรียบเขามากกว่าครึ่งหนึ่งแล้ว การชั่งน้ำหนักไก่ที่จะจับคู่ตีกันจึงมีความจำเป็นตรงนี้
2. ชั้นเชิงในการเข้าท่า
ไก่ที่ฉลาดจะหาทางหลบเลี่ยงจากการถูกฝ่ายตรงข้ามบินเข้ามาปะทะ จะเห็นไก่บางตัวที่ยังไม่พร้อม คือยังตั้งตัวไม่ถนัด จะไม่ยอมขึ้นบินปะทะด้วย แต่จะหลบลงต่ำ ปล่อยให้อีกฝ่ายหนึ่งบินโฉบข้ามไป การที่หลักยังไม่ดีแล้วบินขึ้นปะทะกับคู่ต่อสู้นับว่าอันตรายมาก ไก่ที่ดีจะใช้วิธีนี้เป็นส่วนมาก
3. การจับตี
ไก่จะตีได้ถนัดหรือไม่ ขึ้นอยู่กับการจิกจับตีเป็นสำคัญ ไก่ที่ดีมักจะจับจิกมั่นคง จับถนัดจึงจะบินขึ้นตี ไก่บางตัวตีไปหนึ่งหรือสองทีแล้ว เมื่อเห็นว่ายังจับได้อยู่ ก็จะตีซ้ำเป็นครั้งที่สามหรือสี่ต่อไป แสดงว่าเป็นไก่ปากเหนียวปากไว แต่ไก่บางตัวจับครั้งหนึ่งก็ตีได้ทีเดียว ทั้ง ๆ ที่ยังจับได้อยู่ แสดงว่าเป็นไก่เชิงตีไม่ดีได้แบบหนึ่งเหมือนกัน เรียกว่าไก่ปากช้า ไก่บางตัวจะจิกจับตีเฉพาะใบหน้า ไม่ยอมจับจิกที่อื่นเลยก็ไม่ดี ไก่ที่ตีดีคว้าจับได้ที่ไหน ตีที่นั้นจะดีกว่า
4. การบินขึ้นตี
การตีของไก่แต่ละตัวไม่เหมือนกัน บางตัวบินขึ้นตีรุนแรงมาก บางตัวก็พอประมาณ ไก่ที่ปีกหางและขนตัวมีครบไม่หลุด จะบินขึ้นตีได้ดีกว่าไก่ขนหลุด การตีนึงหนักหน่วงกว่ากัน ไก่ชนที่ขนปีกหลุดไปสักเส้นสองเส้น บางครั้งนักเล่นไก่ถือว่าไม่สมบูรณ์ เขาไม่ยอมเอามาเล่นตีเดิมพันกันเป็นอันขาด แต่บางคนก็เชื่อมั่นในความสามารถของไก่ตน จึงนำไปตีทั้ง ๆ ที่ไก่ไม่พร้อม แพนหางหรือขนหางที่ไม่ใช่หางกะลวย มีส่วนช่วยในการบินโฉบตีได้มาก ไก่ที่มีแพนหางมากและสมบูรณ์ จะตีได้รุนแรงกว่าไก่ที่มีขนแพนหางกระรุ่งกะริ่ง
5. ความแม่นยำในการตี
การตีของไก่ชนก็เหมือนกับการชนของนักมวย ชกมากแต่ไม่ค่อยถูกเป้า ย่อมสูญเสียพลังงานไปโดยเปล่าประโยชน์ การฟังเสียงไก่ว่าตีถูกเป้าหรือไม่นั้นสามารถฟังได้ ถ้าตีแต่ละครั้งเสียงดังพั๊บพั๊บ แสดงว่าเป็นเสียงปีกของตนเองกระทบกัน การตีแบบนี้ไม่มีผลให้ฝ่ายตรงข้ามได้รับบาดเจ็บมากมายนัก ไก่ที่ดีเสียงดังอ๊อดอ๊อด แสดงว่าตีถูกเป้า สามารถทำให้คู่ต่อสู้ได้รับการบาดเจ็บมากพอสมควร ไก่ที่ตีแม่นจะเสียพลังงานน้อย แต่ได้ผลมาก ตรงกันข้ามกับไก่ที่ตีไม่ค่อยถูกจะหมดแรงเร็ว ในที่สุดจะตกเป็นเป้าให้คู่ต่อสู้ตีเอาฝ่ายเดียว หลักการเล่นไก่ชนนั้นเขาเล่นหลักใหญ่ ๆ วัดกันตรงที่ความอึด ยืนระยะได้นาน และตีถูกเป้าเป็นสำคัญ